اشعار خاقانی در مذمت فلسفه و عرفان

اشعار خاقانی در مذمت فلسفه و عرفان

هر نقــــــــــــــد كزين عيار ميرفت
صرّاف درون او نپــــــــــــــــذرفت

پس گفت که اين چــه ديو بوده است
كژ پرده‌ي‌ كج رهــــــــــت نموده است

هيهات هنـــــــــوز بندت اين‌هاست
چون نوقــــــدمان مقامت اين‌جاست

روكين نه ســـــــــــوآل عارفان است
اين خار ره مخـــــــــــــالفان است

تعطيل نهال اين ســــــــــــــوآل است
بدعت ثمرات اين نهــــــــــــــال است

از شيـــــــوه‌ي‌ دين حــــــــــديث راني
پس جوهــــــــــــــــــر جان قديم داني

چند از دم فلســــــــــــــــــفه شنودن
نه فلـــــــــــــــــسفه بل سفه فزودن

پـــــــــــــــاي از سر اين حديث بر نه
فلســـــــــــــــــــي ز هزار فلسفي به

با نص و حديـــــــــــــــث و نص قرآن
يوني ارزد حديـــــــــــــث يونان

هان سنگ تو درس شــــــــرع واكن
دل را بفلاخـــــــــــــــــــــن از فلاطن

در حكمــــــــــــــــت دين بدار جان را
حكمـــــــــــت حكمه است بوستان را

قرآن گنـــــــج است و تو سخن سنج
هيــــــــــــــــن قربان كرد بر سر گنج

بر گنــــــج بســـــــــــــــي كنند قربان
قربان شو پيــــــــش گنــــــــــج قرآن

علمي كه ز ذوق شــــــــــــرع خاليست
حالي سبــــــب سيـــــــــــــاه حاليست

اين خال ســـــــــياه از اهل ايـــــــمان
چون خال سپيـــــــــــــــــــددار پنهان

خواهي طيـــــــــــــــــران به طور سينا
نزديــــــــــــک مشـــــــــو به پور سينا

دل در ســــــــخن محمّـــــدي بند
اي پور علـــــــــــــي ز بو علي چند

چون ديــــــــــــــــــده‌ي‌ راه بين نداري
قائد قرشــــــــــــــــي به از بخـــــــاري

بهـــــــــــر محــــــــــــک محققّـــــــان را
مخــــــــراق زن اين مخّــــــــــــرقان را

بـــــــــردار كن از بـــــــــــراي ديـن را
نقاّبـــــــــان ســـــــــــــراي ديــــــــن را

يك روي به كعـــــــــبه هـــــــــــدي آر
شش روي مبــــــــــاش كعـــــــبتين وار

مپــــــــذير از اين كهــــــــــن خرابــــات
از نو قــــــــــدمان دم خـــــــــــــــرافات

موهــــــوم كلامشـــــــــــــان نه مفهوم
خالــــــي همه نقــــــــــــش‌بند موهوم

موهــــــــــــوم بود نوشـــــــــته بر جاي
موهـــــــــــــوم هم از ســـر و هم از پا

چون گنبـــــــــــــــــده‌ي حبـاب پر پيچ
شكلـــــــــــش به كمال، معنيش هيچ

وز چنبـــــــــر دف ميــــــــــــان تهي‌تر
رنگيـــــــــــــن و دوروي، بي تن و سر

چون صــــورت بوســــــــــــه در تمنّي
حالی خوش و هيـــــــــــــچ حاصلی ني

اقليد ســـــــــراي ديـــــن به دست آر
اقليدس و راي‌هـــــــــــــــــاش بگـذار

ز اقــــــــوال مجـــــــــــــوفت چه زايد
ز اشــــــــــكال مزخــــــــرفت چه زايد

اقـــــــــــــوال به عنـــــــــدليب بـگذار
اشــــــــــــكال به عنكــــــــــبوت بسپار

از هندســـــــــه عنـــــكبوت را چيست
كز قوت حــــــــــــــــرام بايدش زيست

از من رمز كلـــــــــــمات شــرع واپرس
آن رمز بيـــــــــــــــــا ز انبيــــــــا پرس

در پيـــــــــشروان شرع كن درس
از پيشـــــــــــــنهاد گمرهان ترس

مردان ســـــــــــــــــوي دار ضرب تازند
طفــــــــــــــــــلان درم از سفال سازند

منــديش چو ديـــــــــــــــن كني تقبل
زين نيليـــــــــن بحر و آتشــــــين پل

در كشتــــــــــــــي شرع چون نشستي
زين هفــــــــــــــــت جزيره باز رستي

از عالـــــــــــــــــــــم خاک برگذر پاک
گو خــــــــــــــــــاک به فرق عالم خاک

طفلـــــــــــــــي كه طرب زخاك سازي
رنــــــدي كه درم به خــــــــــاك بازي

چرخــــــست كــــــــمان گروهه كردار
گل مهــــــــــــــــــره‌اي اندر و گرفتار

بر مهـــــــــــــــــــره‌ي گل مساز منزل
كانــــــــــــــداختني است مهره‌ي‌ گل

آن‌ها كه جهان قـــــــــــــــــديم دانند
زين نکـــــــــــــــته كه رفت بي‌گمانند

چون كـــــــــــــــــرم قزت به باغ دنيي
پر هـــست ولي پريـــــــــــــــدنی ني

آن پر كه به كــــــــــــــــــرم قز برآيد
پــــــــــــــرواز بلنــــــــــــد را نشايد

هـــــــــر گه كه به كـــــــرم پر برآيد
مي‌دان كــــــه زمـــــــــــان او سرآمد

چون تيــــــــــر ز پرّ عاريـــــــــــت بس
زين چارپر چــــــــــــهار كركـــــــــــس

چون كركــــــــــسي اي تو جيفه لاشي
آهنــــــــــــــــگ به گوشت پاره تا كي

چون كـــــــــــــركس طامــعي از آن بود
سيــــــــــــــر تو خـــــــطا چو تير نمرود

چون نمــــــــــــــــرود اي به پشـه مانند
پـــــــــــــــــــــــرواز به پرِّ كركسان چند

چون نمــــــــــــــــــرودت فريفت گردون
بر تير طمــــــــــــــــــــــع به تهمت خون