اسـتفتائات (فصلنامه شماره ۳۳-۳۴)

اسـتفتائات

امام خمینی قدس سره:

اگر کسی کلمه ای اهانت کند به مراجع اسلام، بین او و خدای تبارک و تعالی ولایت منعزل می شود.
همه باید شکر این نعمت را بجا بیاوریم که یک چنین مراجع بزرگی داریم، اهانت به آنها اهانت به اسلام است، عزت آنها عزت اسلام است، کسی گمان نکند که با پخش یک چیزهایی مسموم بتواند بین علمای اسلام جدایی بیاندازد امکان ندارد ما همه با هم هستیم.
فایل صوتی موجود است.

رهبر معظم انقلاب:

هر کسی آسان به حدّ مراجع تقلید نمی رسد صلاحیت های زیادی لازم است، غالباً مراجع قله های علمی حوزه های علمیه محسوب می شوند بنابراین احترام مراجع بایستی محفوظ باشد باید تکریم شوند.

سـخنرانی در تاریخ۸۹/۰۷/۲۹ در قم
۱۳ ذی القعده ۱۴۳۱

***

غلو و قلاده به گردن انداختن و صدای سگ در آوردن برای اهل بیت علیهم السلام

* سؤال:

برخی مداحان شعرهای نامناسب خوانده، مانند من حسین اللهی هستم یا قلاّده ی سگ به گردن انداخته یا صدای سگ در می آورند، وظیفه ی ما در برخورد با این افراد چیست؟(۱)

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:

اشعار مذکور خواندنشان جایز نیست و اعتقاد به مضمون آن کفر است و باید از آن جلوگیری شود و صدای سگ درآوردن کار زشتی است.

آیت الله العظمی سیستانی:

آن ها را ارشاد فرمایید.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

لازم است با زبان خوش توأم با ادب آن ها را نهی از منکر کنیم و اگر تأثیر نداشت مجلس را ترک نمایید.

آیت الله العظمی تبریزی:

مداحی و خواندن اشعار در مجالس اهل بیت علیهم السلام باید طوری باشد که موجب وهن نباشد و بهانه به دست دشمنان شیعه ندهد. در مجالس اهل بیت علیهم السلام باید اشعاری خوانده شود که فضائل آن بزرگواران بیان شود و مصائب و مظلومیت آن ها برای مردم گفته شود. ائمه علیهم السلام از ما نخواسته اند که خود را بصورت حیوان درآوریم، آنچه از ما خواسته اند این است که مؤمن صالح باشیم و اخلاق ما اخلاقی باشد که از آن بزرگواران رسیده است.

***

* سؤال:

۱ـ خواندن شعرها و گفتن سخنانی که در آن به صراحت از اهل بیت به عنوان خدا یاد می شود. مانند لا اله الا علی.

۲ـ به عنوان ابراز محبت به مقام اهل بیت علیهم السلام صدای حیوان در آوردن.

۳ـ در حال سینه زدن به هوا پریدن.

۴ـ ذکر داستان ها و رؤیاها درباره اهل بیت علیهم السلام که با مسلمات روایی و قرآنی منافات دارد.

۵ـ خواندن اشعار مدح یا مصیبت با آهنگی که انسان را به حرکت در می آورد.

۶ـ خواندن اشعاری که در آن مقام خداوند متعال در برابر مقام اهل بیت علیهم السلام پایین آورده شود چه صورت دارد؟(۲)

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:

۱ـ خواندن اشعار و جملات مذکور جایز نیست و بر مستمعین واجب است نهی از منکر کنند.

۲ـ صدای حیوانات در آوردن خلاف متعارف و بسا موهن و معرض اسائه ادب است خودداری نمایید.

۳ـ تمام این حرکات بازی و اسباب وهن مذهب است و جایز نیست.

۴ـ اگر با مسلمات مذهب منافات داشته باشد مردود و حرام است.

۵ـ اگر به صورت غنایی و متناسب با الحان لهوی باشد حرام است.

۶ـ حرام است.

رهبر معظم انقلاب:

به طور کلی عزاداری به شیوه ی مرسوم سنتی اشکال ندارد بلکه مستحسن است لکن گفتن جملات مـذکور در سؤال یا خواندن اشعار به صورت غنا که مناسب مجالس گناه و معصیت است و یا خواندن اشعاری که مشتمل بر دروغ باشد و یا انجام دادن اعمالی که موجب وهن مذهب می شود جایز نیست.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

مداحان محترم از اشعار کفر آمیز یا آلوده به شرک یا مضامینی که در شأن حضرات معصومین علیهم السلام و پیروان آنان نیست خودداری ورزند.

آیت الله العظمی فاضل لنکرانی:

از به کار بردن عبارات و جملاتی که بوی شرک و کفر می دهد باید اجتناب شود از هر نوع عملی که جنبه توجیه پذیری ندارد و مورد سوء استفاده مغرضان و موجب وهن مذهب می شود باید اجتناب شود. اینگونه مراسم باید به دور از ریا و خودنمایی و هرگونه اغراض دنیوی به طور سنتی و معمول انجام شود تا انشاءالله مقبول درگاه الهی قرار گیرد. از هر نوع عملی که عرفا هتک شمرده می شود مثل کف زدن و سوت زدن و به کار بردن الفاظ و عبارات رکیک و امثال آن باید اجتناب شود. هروله در اسلام فقط در قسمتی از سعی بین صفا و مروه برای مردان و هنگام گذر از وادی محسّر بعد از وقوف در مشعر الحرام به عنوان یک عمل مستحب وارد شده و در غیر این دو مورد به عنوان یک عمل مستحب مشروع نیست.

آیت الله العظمی بهجت:

باید از اشعار و جملاتی استفاده شود که موافق مذهب اهل بیت علیهم السلام است و مناسب با حفظ شئونات آن بزرگواران می باشد.

آیت الله العظمی شبیری زنجانی:

باید توجه داشت که نحوه ی عزاداری در برخی موارد صحیح نیست و حتی گاهی رگه هایی از رفتارهای صوفیانه در عزاداری ها دیده می شود. این خیلی بد است که انسـان طریقـه ای را که ما می دانیـم، مرضـی خدای متعـال و حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم نیست در عزاداری دنبال کند.(۳)

***

رقص و کف زدن در مجالس جشن اهل بیت علیهم السلام

*سؤال:

برخی مداحان مطرح می کنند کف زدن دارای ثواب است و هرچه بهتر و محکم تر کف بزنی ثواب بیشتر می برید و اساساً این گونه حرکات مانند کف زدن و رقص اگر برای اهل بیت علیهم السلام باشد اشکال ندارد، آیا بر این گونه اعمال اگر برای اهل بیت انجام شود ثواب مترتب می شود؟ (۴)

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:

واضح است کسی که چنین امری را اظهار می دارد لاابالی است و یا جاهل و این گونه اشــخاص بدعت گذار محسوب می شوند صحت و یا فساد عمل و یا ثواب داشتن و نداشتن آن را باید مجتهد جامع الشرایط بفرماید.

* کف زدن به نحو لهوی در هر مجلسی باشد حرام است و فرقی بین مسجد و غیر آن ندارد و سزاوار است از کف زدن غیر لهوی در مجالس جشن مذهبی خصوصاً در مساجد و حسینیه ها اجتناب نمایند و شکوه و قداست این گونه مجالس را با حرکات مذکور ضایع نسازند و برای تشویق از گوینده هم مجالس را با ذکر صلوات مزین نمایند.

آیت الله العظمی تبریزی:

بسمه تعالی، کف زدن و رقص با مجالس معصومین علیهم السلام مناسبت ندارد و لازم است در این مجالـس ترک شود، مجالس معصومین علیهم السلام باید طوری باشد که مردم را به یاد خداوند متعال بیندازد و فضایل و سفارش های معصومین علیهم السلام را برای مردم بیان کنند نه اینکه العیاذ بالله در آن کار حرام انجام شود یا کاری که موجب غافل شدن مردم از خداوند شود که در این صورت ثوابی بر آن مترتب نمی شود.

* دست زدن داخل عنوان لهو است و با مجالس اهل بیت علیهم السلام مناسبت ندارد و مناسب با این مجالس صلوات و مثل آن است. والله العالم.(۵)

* رقص مرد از مصادیق لهو است و سزاوار است مؤمن از آن اجتناب کند. والله العالم.(۶)

آیت الله العظمی بهجت:

شایسته مجالس اهل بیت علیهم السلام نیست بلکه اگر به حد لهو برسد یا هتک مکان یا معصوم باشد باید اجتناب شود.

آیت الله العظمی فاضل لنکرانی:

به طور کلی کف زدن در مساجد و حسینیه ها و اماکن مقدس، به هر عنوان که باشد جایز نیست، و در غیر آنها هم با توجه به اینکه در طول تاریخ اسلام و تشیع، شعار مسلمانان ذکر صلوات بوده است، خصوصاً در مجالسـی که به نام و یاد ائمه تشکیل شده لذا مناسب است مسلمانان احساسات و علائق مذهبی خویش را با فرستادن صلوات ابراز دارند. (جامع مسائل ۴۸۶/۱)

***

استفاده از آلات موسیقی در مجالس اهل بیت علیهم السلام

*سؤال:

استفاده از آلات موسیقی مانند اُرگ در مراسم عزاداری چه صورت دارد؟ (۷)

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:

جایز نیست. و الله العالم

مقام معظم رهبری:

استفاده از آلات موسیقی مناسب با عزاداری سالار شهیدان نیست و شایسته است مراسم عزاداری به همان صورت متعارفی که از قدیم متداول بوده برگزار شود. (اجوبة استفتائات ۱۳۰/۲)

آیت الله العظمی تبریزی:

استفاده از آلات موسیقی در عزاداری حرام است.

آیت الله العظمی فاضل لنکرانی:

احوط ترک آن است.

آیت الله العظمی بهجت:

آنچه موجب وهن عزاداری است باید اجتناب شود، استعمال آلات موسیقی در عزاداری خالی از اشکال نیست مطلقاً.

***

حمل علامت های فلزی در عزاداری

*سؤال:

حمل علامت های فلزی دارای نقش و نگار در مراسم عزاداری که از نظر محتوایی و ارزشی تأثیر گذار نیست، از نظر شرعی چگونه است؟(۸)

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:

اشکال ندارد.

آیت الله العظمی تبریزی:

حمل علامت در دستجات عزاداری مانعی ندارد و به قصد تعظیم شعائر حسینی است.

آیت الله العظمی بهجت:

اشکال ندارد.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

سزاوار است از علم های ساده تر و سبک تر که یادآور پرچم علمدار کربلا باشد استفاده شود.

***

استفاده از نی در عزاداری

* سؤال:

نی زدن در مراسم عزاداری و هیئات سینه زنی یا زنجیر زنی چه صورت دارد؟ (۹)

آیت الله العظمی تبریزی:

نی از آلات لهو است نی زدن و گوش دادن به آن جایز نیست.

آیت الله العظمی فاضل لنکرانی:

اگر به صورت مطرب و مناسب مجالس خوشگذرانی نواخته شود یا به نوعی وهن و هتک محسوب شود جایزنیست.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

کلیه صداها و آهنگ هایی که مناسب مجالس لهو و فساد است حرام و غیر آن حلال است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف خواهد بود.

آیت الله العظمی بهجت:

نی زدن اشکال دارد.

آیت الله العظمی شبیری زنجانی:

سبک هایی که با موسیقی همراه می شود درست نیست. باید از این ها اجتناب کنند. هر روز نمی شود یک حکم از احکام الهی را به بهانه های مختلف کنار بگذاریم و تحریف کنیم.(۱۰)

————————-
پی نوشت ها:

۱- استفتاء خصوصی.
۲- مسائل جدید از دیدگاه علماء و مراجع تقلید ۱۱۱/۵٫
۳- هفته نامه افق حوزه، سال چهاردهم، ۹۴/۰۷/۲۹، شماره ۴۳۵٫
۴- مسائل جدید از دیدگاه علماء و مراجع تقلید ۴۴/۲٫
۵- استفتائات جدید/۲۱۸٫
۶- همان /۲۲۴٫
۷-مسائل جدید از دیدگاه علماء و مراجع تقلید ۳۹/۳٫
۸-مسائل جدید از دیدگاه علماء و مراجع تقلید ۱۲۷/۵٫
۹- مسائل جدید از دیدگاه علماء و مراجع تقلید ۱۲۵/۵٫
۱۰- هفته نامه افق حوزه، سال چهاردهم، ۱۳۹۴/۷/۲۹، شماره ۴۳۵٫