طیفور بن عیسی بن آدم بن عیسی بن سروشان ، معروف به ابویزید (بایزید) بسطامی
با یزید در یک نگاه:
گفته شده که با یزید از اقطاب صوفیان قرن سوم است . ابن خلکان در کتاب تاریخ خود آورده که: جدّ او مجوسی (گبر) بود که مسلمان شد. وی دو برادر به نامهای آدم و علی داشته که آن دو نیز زاهد و عابد بوده اند. لیکن طیفور (بایزید) از آن دو برادر افضل است. می گویند اول کسی است که صریحاً از فناء فی الله و بقاء باالله سخن گفته است. (۱) خود او نیز بنا بر نقل عطار «۷۰ سال گبر بوده است» (۲)
با یزید سخنانی دارد که موجب تکفیرش شده است. خود عرفا او را از اصحاب «سُکر» می نامند. یعنی در حال جذبه و بی خودی آن سخنان را می گفته است.
محمدبن یحیی گیلانی نوربخشی صوفی، در شرح گلشن راز ، نقل کرده است که با یزید از وطن خارج شد و سی سال در سفر بود و ریاضت می کشید و یکصد و سیزده استاد را خدمت کرد تا به محضر امام جعفر صادق (علیه السلام) رسید و در ملازمت آن حضرت آنچه مقصود و غرض آفرینش بود ، حاصل کرد.(۳)
جامی می گوید: «بویزید از اصحاب رأی بود» اصحاب رأی کسانی را گویند که بدون مراجعه به کتاب و حدیث از خود رأی بدهد.(۴)
——————————————-
پی نوشت ها :
۱ـ تاریخ ابن خلکان ۱/۲۶۱
۲ـ تذکره الاولیا، عطار / ۱۲۹
۳ـ روضات الجنان ۴/۱۵۵
۴ـ نفحات الانس من حضرات القدس/ ۵۶، و این در شریعت مقدس اسلام حرام است.
