مولود کعبه

مولود کعبه
حجت الاسلام و المسلمین استاد علی اکبر مهدی پور

چکیده:
ولادت حضرت امیرالمؤمنین امام علی بن ابیطالب(ع) در خانۀ کعبه از مسلمات تاریخی و از خصائص آن حضرت است، که در کتب عامه و خاصه بدان تصریح شده و مافوق حد تواتر است.
فارغ از ابعاد مختلف این حادثۀ بی نظیر که درک عظمت آن و بررسی ابعاد آن مستلزم پژوهش هایی ژرف از زوایای گوناگون است، از جهت سندی نیز فوق متواتر و در کتب تاریخی و روایی به مناسبت های مختلف و در باب های متعدد با جزئیات ذکر گردیده است.
نویسنده که خود از برجستگان تحقیق و پژوهش در حوزۀ امامت و مهدویت است، از باب اختصار به ذکر چهل متن از چهل دانشمند بزرگ عامه در خصوص این واقعۀ مهم تاریخی پرداخته است. ذکر این تصریحات از سوی بزرگان عامه را می توان مصداق بارز «الفضل ما شهدت به الأعداء» دانسته و بیان این حقیقت انکار ناپذیر تاریخی از سوی اعلام تسنن و مصونیت آن از دستبرد و تحریف را با توجه به جو غالب بر فضای تاریخ نگاری و سیره نویسی که از بعد از انحراف سقیفه تا کنون بر نگارش متون تاریخی حاکم است، چیزی جز عنایات خاصه پروردگار نمی توان قلمداد کرد.
نویسندۀ محترم پس از ذکر چهل متن از چهل دانشمند عامه، به ذکر کتابنامه ای می پردازد و با معرفی چهل کتاب که با محوریت همین موضوع به نگارش در آمده است، خواننده را به تحقیق و تتبّع بیشتر فرا می خواند.

کلید واژگان: علی(ع) ، ولادت، فضائل، خانه کعبه.

چند سالی آغاز سال با ایام فاطمیه مصادف بود و عملاً «نوروز در محاق» بود.

امسال نه تنها نوروز از محاق بیرون آمد، بلکه با میلاد مسعود مولای متقیان امیرمؤمنان(ع) تقارن پیدا کرد.

نوروز بر اساس روایت معلّی بن خنیس از امام صادق(ع) ، دقیقاً روز ۱۸ ذیحجة الحرام سال دهم هجری، یعنی روز غدیر خم بود.

علامۀ مجلسی این تقارن را با غور در تطبیق نجومی اثبات کرده است.(۱)

به یمن این تقارن عید نوروز با میلاد امام نور، امسال نوروز، نوروز شد.

اینک ولادت مولای متقیان در درون کعبه را به طور فشرده به خوانندگان این نشریۀ فاخر تقدیم می کنیم.

فضائل بیکران

اخطب خوارزم با سلسله اسنادش از پیامبر اکرم(ص) روایت کرده که فرمود:

«إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى جَعَلَ لِأَخِي عَلِيٍّ فَضَائِلَ لَا تُحْصَى كَثْرَةً»(۲)

خداوند برای برادرم علی آنقدر فضائل عطا فرموده که به جهت کثرت به شمار نمی آید.

حموینی از ابن عباس روایت کرده که پیامبر(ص) فرمود:

«لَوْ أَنَ الْغِيَاضَ أَقْلَامٌ وَ الْبَحْرَ مِدَادٌ وَ الْجِنَّ حُسَّابٌ وَ الْإِنْسَ كُتَّابٌ مَا أَحْصَوْا فَضَائِلَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِب»(۳)

اگر درختان قلم، دریاها مرکب، پریان شمارشگر و آدمیان نگارشگر باشند، نمی توانند فضائل علی بن ابیطالب را بشمارند.

ابن جبر می نویسد که یکی از راویان به ابن عباس گفت:

« مَا أَكْثَرَ مَنَاقِبَ عَلِيٍّ وَ فَضَائِلَهُ إِنِّي لَأَحْسَبُهَا ثَلَاثَةَ آلَاف» ؛

فضائل و مناقب علی چقدر زیاد است من خیال می کنم که سه هزار تا باشد.

ابن عباس در پاسخ گفت:

« أَ وَ لَا تَقُولُ إِنَّهَا إِلَى ثَلَاثِينَ أَلْفاً أَقْرَب»(۴)

چرا نمی گویی که آنها به سی هزار تا نزدیک می باشد.

سید مرتضی علم الهدی بدون واسطه از ابوحفص عمر بن شاهی (۲۹۷ – ۳۸۵ هـ ) نقل می کند که گفت:

« إنّي جمعت من فضائل عليّ(ع) خاصّة ألف جزء»(۵)

من هزار جزء (رساله) در مورد فضائل ویژۀ علی بن ابیطالب(ع) گرد آورده ام.

ابن حجر عسقلانی می نویسد:

نصر بن علی جهضمی حدیثی با سلسله اسنادش از پیامبر اکرم(ص) در فضائل مولای متقیان نقل کرد، متوکل عباسی دستور داد که هزار تازیانه به او بزنند.(۶)

طلوع خورشید از درون کعبه

یکی از فضائل ویژۀ امیرمؤمنان(ع) تولد آن حضرت در درون کعبه می باشد، که پیش از او احدی در کعبه متولد نشده، و بعد از ایشان نیز احدی در آنجا متولد نشده است.(۷)

اگر حضرت فاطمه بنت اسد به درون کعبه رفته، در آنجا درد زایمان گرفته بود، مسأله خیلی مهم نبود، ولی آن حضرت در برابر چشمان صدها زائر خانۀ خدا که برای عمرۀ رجبیّه از اقطار و اکناف جهان در اطراف کعبه گرد آمده بودند، با چهره ای شکسته با انگشتان لرزان به سوی کعبه اشاره می کند و در حالیکه قطرات اشک، سیل آسا بر گونه هایش سرازیر می شود، زیر لب می گوید:
پروردگارا! من به تو ایمان آورده ام، به هر کتاب و پیامبری که از سوی تو آمده ایمان دارم.

پروردگارا! من به آیین جدم حضرت ابراهیم خلیل که بنیانگذار این خانۀ کهن است ایمان دارم.

پرودگارا! تو را سوگند می دهم به حق بنیانگذار این بیت و به حق نوزادی که در شکم دارم، این زایمان را بر من آسان گردان.(۸)

یک مرتبه دیوار کعبه شکافته شد و فاطمه بنت اسد به درون کعبه رهنمون شد!

چه کسی باور می کرد که سنگ خارا آغوش بگشاید و زن حامله ای را در آغوش بگیرد!

زمانی حیرت و تعجب مردم افزون شد که تلاش کلیدداران حرم، در گشودن قفل درِ کعبه به جایی نرسید!

خبر به سرعت برق از محدودۀ مکه بیرون رفت و هزاران نفر از اطراف و نواحی راهی مکّه شدند تا از این راز مطلع شوند.

در مدت سه روزی که فاطمه بنت اسد مهمان خالق کعبه بود، لحظه به لحظه بر ازدحام مردم افزوده می شد.

پس از سه روز یکبار دیگر سنگ خارا آغوش باز کرد و سیمای درخشان حضرت فاطمه بنت اسد در حالیکه «مولود کعبه» را در آغوش داشت، از درون کعبه طلوع کرد.

غرور و شرف چون هاله ای سنگین بر سر مولود بال گسترده بود و سیمای نوزاد کران تا کران شهر مکه را غرق نور کرده بود.

حضرت ابوطالب در حالیکه برق شعف از دیدگانش بیرون می زد، بانگ برآورد:

« أَيُّهَا النَّاسُ وُلِدَ اللَّيْلَةَ فِي الْكَعْبَةِ حُجَّةُ اللَّهِ تَعَالَى وَ وَلِيُّ اللَّه»(۹)

هان ای مردمان! امشب ولیّ خدا و حجّت خدا، در خانۀ خدا دیده به جهان گشود.

این حادثۀ پرشکوه و بی نظیر تاریخ آفرینش، به روز جمعه ۱۳ ماه رجب در سی امین سال حملۀ ابرهه به خانۀ خدا (عام الفیل) اتفاق افتاد. (۱۰)

تصریح و تأکید چهل تن از علمای عامه بر ولادت آن حضرت در درون کعبه

آیت الله حاج شیخ محمد علی اردوبادی، متوفای ۱۳۸۰ هـ . که عظمت ادبی کتاب «الغدیر» مرهون ویرایش کلمه به کلمه ایشان است و از این طریق بر گردن هر شیعه حق بزرگی دارد، در کتاب پر ارج «علیٌّ ولید الکعبة» ۱۵۰ مورد از تأکید علمای شیعه، سنی و مسیحی، از محدثان، مفسران، نسب شناسان، تراجم نگاران، مورخان و شاعران نقل کرده، تواتر آن را اثبات نموده است.
صدیق ارجمند، محقق ارزشمند و خطیب توانمند مرحوم حاج شیخ عیسی اهری آن را به نحو شایسته ای ترجمه کرده است.

این ناچیز بیش از ۳۰۰ مورد از تصریح عالمان شیعه،سنی و مسیحی را به نظم و نثر بر آن افزوده و جمعاً ۴۷۲ مورد از نصوص خاصّه و عامّه در آن گرد آمده است.

در این شماره از فصلنامۀ وزین «نورالصادق» به نقل چهل متن از چهل دانشمند عامه، به ترتیب تسلسل زمانی، به اختصار نقل می کنیم:

۱- جاحظ، صاحب کتاب «البیان و التبیین» متوفای ۲۵۵ هـ . در رساله ای که در اثبات برتری بنی هاشم نوشته، از ولادت مولای متقیان در آن مکان مقدس سخن گفته است.
متن این رساله را قندوزی در ینابیع آورده است.(۱۱)

۲- پیشتاز مورخان، علی بن حسین مسعودی، متوفای ۳۳۳ هـ . در کتاب گرانسنگ خود می نویسد:
ولادت آن حضرت در درون کعبه اتفاق افتاد.(۱۲)

و در کتاب دیگرش می نویسد:
هرگز پیش از ایشان و یا بعد از ایشان کسی در درون کعبه متولد نشد. (۱۳)

۳- مورخ شهیر، ابو زکریا، یزید بن محمد أزدی، متوفای ۳۳۴ هـ . می نویسد:
بجز امیر مؤمنان،علی بن ابیطالب(ع)، هیچ خلیفۀ دیگری در کعبه متولد نشده است.(۱۴)

۴- محدث خیبر، ابن قفّال، متوفای ۳۶۵ هـ . می نویسد:
فاطمه بنت اسد به هنگام زایمان وارد کعبه شد و علی(ع) را در آنجا به دنیا آورد. (۱۵)

۵- حاکم نیشابوری، متوفای ۴۰۵ هـ . می نویسد:
به تواتر ثابت شده که فاطمه بنت اسد، امیر مؤمنان – کرم الله وجهه – را در خانۀ کعبه به دنیا آورد. (۱۶)

۶- ابن مغازلی، متوفای ۴۸۳ هـ . داستان ولادت آن حضرت را با سلسله اسنادش به تفصیل نقل می کند.(۱۷)

۷- ابن طلحۀ نیشابوری، متوفای ۶۲۵ هـ . می نویسد:
علی بن ابیطالب(ع) در بیت الحرام، در درون کعبه دیده به جهان گشود.(۱۸)

۸- شمس الدین قزاوغلی، متوفای ۶۵۴ هـ . می نویسد:
فاطمه بنت اسد حامله بود، برگرد خانه طواف می کرد، ناگهان درد زایمان گرفت، در کعبه به رویش باز شد، فاطمه به اندرون کعبه در آمد و علی(ع) را در آنجا به دنیا آورد. (۱۹)

۹- گنجی شافعی، متوفای ۶۵۸ هـ . می نویسد:
امیر مؤمنان علی بن ابیطالب(ع) در شب جمعه سیزدهم رجب، سی سال گذشته از عام الفیل در مکه معظمه در درون کعبه دیده به جهان گشود.

هرگز مولود دیگری جز او،پیش از او یا بعد از او،در خانۀ کعبه زاده نشد. این ولادت فرخنده کرامتی برای او و فضیلتی برای خانۀ خداست. (۲۰)

۱۰- مورخ شهیر هندوشاه نخجوانی، متوفای بعد از ۷۳۰ هـ . می نویسد:
علی(ع) در درون کعبه دیده به جهان گشود. (۲۱)

۱۱- مورخ گرانمایه، حمدالله مستوفی، متوفای ۷۵۰ هـ . می نویسد:
امیرالمؤمنین علی(ع) پسر عموی رسول خدا، مادرش فاطمه بنت اسد؛ ولادتش در درون کعبه، به سال ۳۰ عام الفیل. (۲۲)

۱۲- جمال الدین زرندی، متوفای ۷۵۰ هـ . از احمد حنبل روایت کرده که گفت:
ولادت امیر مؤمنان(ع) در درون کعبه اتفاق افتاد. (۲۳)

۱۳- حافظ شمس الدین ذهبی، متوفای ۸۴۸ هـ . می نویسد:
اخبار به حد تواتر رسیده که علی بن ابی طالب در درون کعبه دیده به جهان گشود.(۲۴)

۱۴- قاضی شهاب الدین دولت آبادی، متوفای ۸۴۹ هـ . داستان ولادت آن حضرت را به تفصیل نقل کرده و تصریح نموده که در داخل کعبه بوده است. (۲۵)

۱۵- ابن صباغ مالکی، متوفای ۸۵۵ هـ . می نویسد:
علی(ع) به روز جمعه ۱۳ رجب، سی سال گذشته از عام الفیل، ۲۳ سال پیش از هجرت، در مکۀ معظمه، در میان بیت الله الحرام دیده به جهان گشود.

پیش از ایشان هرگز احدی در بیت الله الحرام متولد نشد، این فضیلت ویژۀ آن حضرت است، که خداوند برای ظاهر ساختن مقام و شکوه حضرتش به ایشان عطا فرموده است. (۲۶)

۱۶- مورخ شهیر فخر الدین بناکتی، متوفای ۸۹۱ هـ . می نویسد:
روز آدینه، سیزدهم ماه رجب، سنۀ ثلاثین از سال فیل، در حرم کعبه به وجود آمد. پیش از او و بعد از وی هیچ فرزندی در داخل کعبه متولد نشده است.(۲۷)

۱۷- عبدالرحمن جامی، متوفای ۸۹۸ هـ . ولادت آن حضرت را در درون کعبه روایت کرده است.(۲۸)

۱۸- مورخ شهیر محمد میرخواند، متوفای ۹۰۳ هـ . می نویسد:
ولادت آن حضرت در ۱۳ رجب، سی سال بعد از واقعۀ فیل، و به نقلی ۲۸ سال بعد از آن، اتفاق افتاد.
مادرش کعبه را طواف می کرد، مشیت الهی او را به درون کعبه آورد. چنین سعادتی از آغاز خلقت تا پایان جهان برای احدی میسر نشده است.
درستی این روایت در میان مورخان و سیره نویسان بدون تردید است، این قضیه فراتر از آن است که شک و تردید در آن راه یابد.
شد او درّ و بیت الحرامش صدف کسی را میسر نشد این شرف (۲۹)

۱۹- سمهودی، متوفای ۹۱۱ هـ . عین عبارت ابن صباغ را به نقل از او آورده است. (۳۰)

۲۰- نسب شناس معروف، تاج الدین محمد بن حمزۀ رفاعی، متوفای ۹۲۱ هـ . می نویسد:
ولادت آن حضرت در درون کعبه واقع شد.(۳۱)

۲۱- معتمد خان بدخشی، متوفای ۹۲۲ هـ. می نویسد:
علی – کرم الله وجهه – روز جمعه ۱۳ رجب،سی سال گذشته از عام الفیل، در مکۀ معظمه، در بیت الحرام متولد شد و این فضیلتی است که خداوند آن حضرت را به این فضیلت اختصاص داد. (۳۲)

۲۲- مورخ مشهور، غیاث الدین خواندمیر، متوفای ۹۴۲ هـ . می نویسد:
تولد آن مولود عاقبت محمود، در نفس کعبه روی نمود. زیرا که حسب اقتضای قضا، بلکه به مشیت ایزد تعالی، نزدیک به وضع عمل والدۀ ماجده اش در طواف بیت الله بود.
این سعادت – به روایتی – از اول آفرینش تا غایت، هیچ آفریده را میسر نگردید. صیت و صحت آن نزد مورخان فضیلت پرور، از شایبۀ شبهه و دغدغۀ مظنّه در گذشته. (۳۳)

۲۳- علی بن مصطفی سکتواری بسنوی، مشهور به «شیخ علی دده» متوفای ۱۰۰۷ هـ . می نویسد:
اول کسی که در اسلام در اوان کودکی «شیر» نامیده شد، مولای ما علی بن ابیطالب است.
هنگامی که مادرش او را در داخل کعبه به دنیا آورد، به نام پدرش «اسد» او را «حیدر » نام نهاد.(۳۴)

۲۴- ملا علی قاری، متوفای ۱۰۱۴ هـ . می نویسد:
حاکم در مستدرک روایت کرده که علی بن ابیطالب – کرم الله وجهه – در داخل کعبه دیده به جهان گشود. (۳۵)

۲۵- مورخ شهیر محمد بن احمد توقیعی، مشهور به «نشانجی زاده»، متوفای ۱۰۱۳ هـ . می نویسد:
پیامبر گرامی سی سال داشت که آن حضرت به دنیا آمد. مادرش فاطمه خانۀ خدا را طواف می کرد، او را در بیت خدا به دنیا آورد. (۳۶)

۲۶- علی بن برهان الدین حلبی، متوفای ۱۰۴۴ هـ . در کتاب سیره اش می نویسد:

امیر مؤمنان در درون کعبه تولد یافت. در آن هنگام سی سال از سن پیامبر گرامی می گذشت.(۳۷)

۲۷- احمد بن فضل مکی، مشهور به «باکثیر حضرمی» متوفای ۱۰۴۷ هـ . می نویسد:
علی(ع) به روز جمعه ۱۳ رجب ۳۰ عام الفیل، ۲۳ سال پیش از هجرت، در کعبۀ معظمه دیده به جهان گشود.
او نخستین کسی است که در کعبه متولد شد، هرگز پیش از او و بعد از او، احدی در آنجا متولد نشده است.(۳۸)

۲۸- عبدالحق دهلوی، متوفای ۱۰۵۲ هـ . به ولادت آن حضرت در درون کعبه تصریح می کند.(۳۹)

۲۹- محمد دارا شکوه، فرزند شاه جهان، متوفای ۱۰۶۹ هـ . می نویسد:
ولادت ایشان در خانۀ کعبه بوده، به هنگام بعثت ۱۱ ساله بود. (۴۰)

۳۰- محمد بن اسماعیل کحلانی صنعانی، متوفای بعد از ۱۱۴۷ هـ . می نویسد:
آن حضرت در درون کعبه دیده به جهان گشود.(۴۱)

۳۱- محمد صالح کشفی ترمذی، متوفای ۱۱۶۰ هـ . پس از تصریح به تولد آن حضرت در درون کعبه می نویسد:
هرگز احدی پیش از امیر مؤمنان و یا بعد از ایشان به شرف تولد در خانۀ خدا نائل نشده. (۴۲)

۳۲- شاه ولی الله دهلوی متوفای ۱۱۷۶ هـ . می نویسد:
روایات متواتر است در اینکه فاطمه بنت اسد، امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب را در درون کعبه دنیا آورد.
بدون تردید او در روز جمعه ۱۳ رجب، سی سال بعد از عام الفیل در خانۀ کعبه به دنیا آمده است.
هرگز کسی پیش از او، یا بعد از او در خانۀ کعبه زاده نشده است.(۴۳)

۳۳- مولوی محمد مبین لکهنوی، متوفای ۱۲۲۵ هـ . می نویسد:
ولادت آن معدن کرامت، روز جمعه ۱۳ رجب، ۲۸ یا ۳۰ سال بعد از عام الفیل در مکه واقع شد.
به جز او کسی در جوف کعبه پیدا نشد. خدای تعالی او را به این فضیلت مخصوص گردانید و کعبه را به این شرف مشرف نمود.(۴۴)

۳۴- محمد شریف خان شیروانی، متوفای بعد از ۱۲۲۸ هـ . به ولادت آن حضرت در درون کعبه و شکافته شدن دیوار کعبه و شنیدن صدای هاتف غیبی تصریح کرده است.(۴۵)

۳۵- محمد علی بن محمد فاضل متوفای بعد از ۱۲۸۱ هـ . می نویسد:
پیش از حضرت علی و بعد از آن حضرت، هرگز احدی این شرف را پیدا نکرده که او در خانۀ کعبه متولد شده است. (۴۶)

۳۶- مولوی حسین بن امان الله عظیم آبادی، متوفای بعد از ۱۳۰۰ هـ . ولادت آن حضرت را طبق روایت «بشائر المصطفی»از یزید بن قعنب نقل کرده است. (۴۷)

۳۷- صدرالدین احمد بردوانی، متوفای ۱۳۰۲ هـ . می نویسد:

ولادت امیرالمؤمنان(ع) در درون کعبه به سال ۳۰ عام الفیل، به روز جمعه ۱۳ رجب واقع گردید.(۴۸)

۳۸- مولوی صدیق بن حسن حنفی متوفای ۱۳۰۷ هـ . می نویسد:
مولای ما علی بن ابیطالب(ع) ، پسر عموی پیامبر(ع) شمشیر برّان خداوند، مظهر عجایب و غرائب، اسدالله الغالب، در مکۀ معظمه، در درون کعبه، به روز جمعه ۱۳ محرم یا رجب، به سال ۳۰ واقعۀ فیل، از فاطمه بنت اسد متولد شد. (۴۹)

۳۹- سید مؤمن شبلنجی، متوفای بعد از ۱۳۰۸ هـ . می نویسد:
علی(ع) در مکه، در درون کعبه به دنیا آمد.
قبل و یا بعد از آن حضرت، احدی در جوف کعبه متولد نشده است. (۵۰)

۴۰- سید خیرالدین ابوالبرکات نعمان افندی، معروف به آلوسی، متوفای ۱۳۱۷ هـ . به لادت امیر مؤمنان(ع) در کعبه تصریح کرده است. (۵۱)

این بود چهل نمونه از منابع مورد اعتماد و استناد علمای اهل سنت، از محدثان، مورخان، سیره نویسان، تراجم نگاران، نسب شناسان و دیگر پژوهشگران عامه که در آثار خود به ولادت مولای متقیان در درون کعبه تصریح کرده اند.

اگر بخواهیم همۀ موارد را نقل کنیم مثنوی هفتاد من کاغذ شود.

از این رهگذر دامن سخن فرا می چینیم و علاقمندان را به آثار ارزشمندی که در این رابطه تألیف شده، تحت عنوان «کتابنامه» ارجاع می دهیم.

کتابنامه:
تا کنون ده ها کتاب، مقاله، جزوه و رساله پیرامون میلاد مسعود مولای متقیان علی(ع) در درون کعبه تألیف شده و بسیاری از آنها به زیور طبع آراسته شده است.

ما در اینجا فقط عناوین کتاب های مستقل را به اختصار می آوریم:
۱- آفتاب کعبه، از محمدباقر انصاری زنجانی، چاپ مولود کعبه، قم، ۱۳۷۹ ش.
۲- البحث حول ولادة علی(ع) فی البیت، از آیة الله حاج میرزا ولی الله اشراقی سرابی، متوفای ۱۳۹۳ هـ . که نسخۀ دست نویس مؤلف در کتابخانۀ فرزندش در تبریز موجود است.
۳- تنها یک بار، از سید محمدرضا دین پرور، چاپ بنیاد نهج البلاغه، تهران، بی تا.
۴- حدیث مولد الامام علی بن ابی طالب(ع) ، از ابوالحسن احمد بن عبدالله بکری، متوفای ۹۵۲ هـ . نسخۀ خطی آن در مشهد مقدس، در کتابخانۀ دانشکدۀ الهیات، در ضمن مجموعه ای به شمارۀ ۱۰۴۵ موجود است.
۵- علی رمز شرافت کعبه، از آیت الله شیخ محمدحسین آل کاشف الغطاء متوفای ۱۳۷۳ هـ . ترجمۀ سید مهدی شمس الدین، چاپ دار النشر، قم ۱۳۶۹ ش.
۶- علی الامام الخالد، از گروهی از علمای شیعه، سنی و مسیحی، ارائه شده در روز ۱۳ رجب ۱۳۸۲ هـ . در پنجمین کنگرۀ جهانی میلاد مسعود امیر مؤمنان(ع) در کربلا، چاپ رمضان ۱۳۸۲ هـ . کربلا.
۷- علی مولود کعبه، از دکتر محمود فاضل، چاپ مشهد مقدس، ۱۳۴۸ ش، بی تا.
۸- علی ولید الکعبة، از آیت الله حاج شیخ محمد علی اردوبادی، متوفای ۱۳۸۰ هـ . در قم و نجف اشرف مکرر به چاپ رسیده است.
۹- علی و کعبه، از آقا مهدی لکهنوی، چاپ کراچی ۱۳۴۴ هـ . به اردو.
۱۰- علی و الکعبة، از سید مهدی نقوی از اولاد سید لدار علی [الذریعة: ۱۵ / ۳۳۰]
۱۱- قصیدة فی تولد امیرالمؤمنین(ع) فی الکعبة، از مولی محمد هروی [الذریعة: ۹/ ۹۶۵]
۱۲- کعبه کی عظمت اور دلبند ابی طالب، از سجاد صاحب بنگلور، به زبان اردو، چاپ ماهنامۀ واعظ، شمارۀ ۶۶،رجب ۱۴۰۹ هـ .
۱۳- کعبه مادر می شود، از یحیی مقدسیان، چاپ دلیل ما، قم ۱۳۷۹ ش.
۱۴- کعبه و مولود کعبه،از فتحیات حسین مظفر نگری، به زبان اردو، چاپ مجلۀ واعظ، شمارۀ ۶۶، رجب ۱۴۰۹ هـ .
۱۵- کشف الیقین فی ولادة امیرالمؤمنین فی الکعبة، از سید حسین عرب باغی، متوفای ۱۳۶۹ هـ . [الذریعة ۱۸ / ۶۹]
۱۶- مولد الامام امیرالمؤمنین(ع) از گروهی از علمای نجف اشرف، به عنوان «جماعة العلماء» چاپ نجف اشرف.
۱۷- مولد امیرالمؤمنین(ع) از دکتر احمد پاکتچی، شامل چهار متن از قاضی ابوالبختری، ابن بابویه، ابوالعلاء همدانی و ابن شاذان قمی، چاپ بنیاد نهج البلاغه، قم، ۱۴۲۴ هـ .
۱۸- مولد امیرالمؤمنین(ع) از ابوالبختری و هب بن وهب، متوفای ۲۰۰ هـ . که در ضمن کتاب دکتر پاکتچی چاپ شده است.
۱۹- مولد امیرالمؤمنین(ع) از شیخ صدوق، متوفای ۳۸۱ هـ . که در ضمن کتاب پاکتچی چاپ شده است.
۲۰- مولد امیرالمؤمنین(ع) از ابوالعلاء حسن بن احمد همدانی، متوفای ۵۶۹ هـ . که در ضمن کتاب دکتر پاکتچی چاپ شده است.
۲۱- مولد امیرالمؤمنین، از ابوالحسن محمد بن احمد بن شاذان قمی، متوفای بعد از ۴۱۲ هـ . که در ضمن کتاب دکتر پاکتچی، تحت عنوان: «جزء من مولد امیرالمؤمنین(ع) » به چاپ رسیده است.
۲۲- مولد بطل الاسلام امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) منسوب به ابو مخنف لوط بن یحیی متوفای ۱۵۷ هـ . چاپ قم، شریف رضی، ۱۳۷۰ ش. که صاحب الذریعة آن را به شیخ محمد خطی نسبت داده است. [الذریعة: ۲۳ / ۲۷۴]
۲۳- مولد جناب علی کرم الله وجهه، اثر طبع سلیمان جلال الدین، چاپ محمود بیک، استانبول ۱۳۰۸ هـ . [ولید الکعبة / ۳۱۷ – ۳۳۵].
۲۴- مولد علی بن ابیطالب، از عبدالله بن حسن ستری، متوفای ۱۳۵۳ هـ . که نسخۀ خطی آن در دار مخطوطات بحرین به شمارۀ ۱۷۷ به خط مؤلف موجود است. [معجم ما کتب عن الرسول و أهل البیت ۶/ ۴۲۰].
۲۵- المولد و الغدیر، از شیخ حبیب مهاجر، متوفای ۱۳۸۴ هـ . چاپ صیدا ۱۳۶۶ هـ .
۲۶- مولود حرم، از سر داد علی، متوفای ۱۹۷۸ م. [تذکرۀ علماء امامیه پاکستان / ۱۲۱]. به اردو
۲۷- مولود کعبه، از سید شمیم الحسن صاحب قبله نگران، به اردو، چاپ بنارس .
۲۸- مولود کعبه، از علی نقی، چاپ حیدر آباد دکن، ۱۳۵۰ هـ . به اردو.
۲۹- مولود کعبه، از آیت الله اردوبادی، ترجمۀ مرحوم شیخ عیسی سلیم پور اهری، با مقدمه و استدراک این ناچیز، چاپ رسالت قم، ۱۳۷۹ ش.
۳۰- مولود کعبه، از سید علی نقی لکهنوی، متوفای ۱۴۰۸ هـ . چاپ ۱۳۵۱ هـ . هند، به اردو.
۳۱-ولید الکعبه، از سید علی نقی حیدری، چاپ بی تا و بی نا [معجم المؤلفین العراقیین ۳/ ۴۳۷].
۳۲- ولید الکعبه، از علامه سید محمدرضا جلالی، چاپ مکتبۀ حیدریه، قم، ۱۴۲۵ هـ .
۳۳- ولادتنامه های مولود کعبه، از جویا جهانبخش، چاپ ۱۳۸۲ ش . [فصلنامۀ کتابهای اسلامی، سال ۴،شمارۀ ۱۴].
۳۴- یگانه مولود کعبه، از آیت الله اردوبادی، ترجمۀ حسین علی عربی، چاپ قم، ۱۳۷۹ ش.

برای کودکان:
۳۵- تولد فرزندی در کعبه، از مرحوم بنیسی.
۳۶- تولدی در کعبه، از ابوشهاب.
۳۷- کودک کعبه، از مرحوم مهدی اشتهاردی.
۳۸- مولود کعبه، از رحیمیان.

پیوست ها:
۳۹- هشت متن روایی، که دکتر پاکتچی به پیوست کتاب «مولد امیرالمؤمنین» آورده است.
۴۰- ده ها مقاله که عناوین آنها در کتاب «امام علی در آینۀ قلم ۱/ ۱۶۰ – ۱۶۴، رقم ۱۱۷۸-۱۲۱۷» آمده است.

منابع:
۱- اثبات الوصیه، علی بن حسین مسعودی، چاپ نجف اشرف ۱۳۷۴ هـ .
۲- احقاق الحق، قاضی نورالله شوشتری، چاپ کتابخانۀ آیت الله مرعشی، قم ، بی تا.
۳- ارشاد شیخ مفید، چاپ کنگره، قم ۱۴۱۳ هـ .
۴- ازالة الخفاء، شاه ولی الله دهلوی، چاپ هند.
۵- إعلام الوری بأعلام الهدی، امین الاسلام طبرسی، چاپ آل البیت، قم ۱۴۱۷ هـ .
۶- أمالی شیخ صدوق، چاپ اعلمی،بیروت، ۱۴۰۰ هـ .
۷- أمالی شیخ طوسی، چاپ بنیاد بعثت، قم، ۱۴۱۴ هـ .
۸- بحارالانوار، علامه مجلسی، چاپ تهران، اسلامیه، ۱۳۸۶ هـ .
۹- تاریخ بناکتی، فخرالدین بناکتی، چاپ تهران، ۱۳۴۸ ش.
۱۰- تاریخ گزیده، حمدالله مستوفی، چاپ تهران ۱۳۶۲ ش.
۱۱- تاریخ موصل، ابو زکریا یزید بن محمد ازدی، چاپ مصر.
۱۲- تجارب السّلف، هندوشاه نخجوانی، چاپ طهوری، تهران، ۱۳۵۷ ش.
۱۳- تجهیزالجیش، مولوی حسن بن امان الله عظیم آبادی، چاپ هند.
۱۴- تذکرة الخواص، سبط ابن جوزی، چاپ مجمع جهانی اهل بیت قم، ۱۴۲۶ هـ .
۱۵- تکریم المؤمنین، مولوی صدیق بن حسن حنفی، چاپ آگره، هند ۱۳۰۷ هـ .
۱۶- جواهر العقدین، سمهودی، چاپ عانی، بغداد، ۱۴۰۵ هـ .
۱۷- چو تهی کتاب – به اردو – محمد شریف خان شیروانی، چاپ ۱۹۳۵ م .
۱۸- حبیب السیر، غیاث الدین خواند میر، چاپ تهران ۱۳۶۲ ش .
۱۹- روائح المصطفی،صدر الدین احمد بردوانی، چاپ کانپور، ۱۳۰۲ هـ .
۲۰- روضة الصّفا، محمد بن خاوندشاه، چاپ سنگی تهران، ۱۲۷۰ هـ .
۲۱- الروضة الندیّة، در شرح قصیدۀ علویه، محمد بن اسماعیل کحلانی صنعانی، چاپ سنگی هند.
۲۲- سکینة الأولیاء، محمد داراشکوه، چاپ تهران، علمی، ۱۳۴۱ ش.
۲۳- سیرۀ حلبیّه، علی برهان الدین حلبی، چاپ دارالمعرفة، بیروت، ۱۴۰۰ هـ .
۲۴- شرح شفا، ملاعلی قاری، چاپ مصر.
۲۵- شواهد النبوة، عبدالرحمن جامی، چاپ بمبئی ۱۲۸۸ هـ .
۲۶- علی ولید الکعبة، علامه شیخ محمدعلی اردوبادی، چاپ نجف اشرف، ۱۳۸۰ هـ .
۲۷- غالیة المواعظ، ابوالبرکات آلوسی، چاپ بولاق.
۲۸- فرائد السمطین، ابراهیم بن محمد جوینی، چاپ محمودی، بیروت، ۱۳۹۸ هـ .
۲۹- الفصول المهمه، ابن صباغ مالکی، چاپ کتبی، نجف اشرف، بی تا.
۳۰- الفضائل، شاذان بن جبرئیل قمی، چاپ ولی عصر، قم ۱۴۲۲ هـ .
۳۱- کفایة الطالب، گنجی شافعی، دارإحیاء تراث، بیروت، ۱۴۰۴ هـ .
۳۲- محاضرة الاوائل و مسامرة الأواخر، سکتواری بسنوی، چاپ استانبول.
۳۳- مدارج النبوة، شیخ عبدالحق دهلوی، چاپ هند، ۱۹۱۴ م.
۳۴- مرآت الکاینات، محمد بن احمد نشانچی زاده، چاپ استانبول.
۳۵- مروج الذهب، علی بن حسین مسعودی، چاپ قاهره، ۱۳۴۶ هـ .
۳۶- المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، چاپ دارالفکر ،بیروت، ۱۳۹۸ هـ .
۳۷- مطالب السؤول، ابن طلحه، چاپ بیروت، البلاغ، ۱۴۱۹ هـ .
۳۸- معدن الصّلحاء، محمد علی بن محمد فاضل، کتابخانۀ حضور نظام آصفیّه دکن – مخطوط – .
۳۹- مناقب ابن مغازلی، چاپ تهران، ۱۴۰۳ هـ .
۴۰- مناقب خوارزمی، چاپ کتبی، نجف اشرف، ۱۹۶۵ م.
۴۱- مناقب مرتضوی، سید محمد حسینی ترمذی کشفی، چاپ بمبئی، ۱۳۲۱ هـ .
۴۲- مولد امیرالمؤمنین، دکتر احمد پاکتچی، چاپ بنیاد نهج البلاغه، قم ۱۴۲۴ هـ.
۴۳- مولود کعبه، آیت الله حاج شیخ محمدعلی اردوبادی، ترجمه شیخ عیسی سلیم پور اهری، چاپ رسالت، قم ۱۴۲۰ هـ .
۴۴- نزل الأبرار، محمد بن معتمد خان بدخشی، چاپ هند.
۴۵- نظم درر السّمطین، جمال الدین محمد بن یوسف زرندی، چاپ تهران، نینوی الحدیثة، بی تا.
۴۶- نهج الایمان، زین الدین علی بن یوسف بن جبر، چاپ مجتمع امام هادی، مشهد مقدس، ۱۴۱۸ هـ .
۴۷- وسیلة النجا، مولوی محمد نبی، چاپ لکهنو، ۱۸۹۵ م .
۴۸- وسیلة المآل، باکثیر حضرمی – مخطوط –
۴۹- ولید الکعبه، سید محمدرضا جلالی، چاپ قم، مکتبۀ حیدریه، ۱۴۲۵ هـ .
۵۰- هدایة الشعداء، قاضی شهاب الدین دولت آبادی، کتابخانۀ مدرسۀ سلطان الواعظین، لکهنو – خطی –
۵۱- ینابیع المودة، قندورزی، چاپ اسوه، قم، ۱۴۱۶ هـ .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پی نوشت ها:

۱- بحارالانوار ۵۹/ ۱۲۰٫
۲- مناقب خوارزمی/۲٫
۳- فرائد السمطین ۱/ ۱۶ .
۴- ابن جبر، نهج الایمان / ۶۶۷٫
۵- إعلام الوری ۱/ ۳۵۸٫
۶- تهذیب التهذیب ۵/ ۶۱۷ .
۷- إثبات الوصیّة / ۱۱۱٫
۸- امالی شیخ صدوق / ۱۱۴
۹- فضائل ابن شاذان / ۱۳۳٫
۱۰- ارشاد مفید ۱/ ۵ .
۱۱- ینا بیع المودة ۱/ ۴۶۱ .
۱۲- مروج الذهب ۲/ ۲٫
۱۳- إثبات الوصیّة / ۱۱۱٫
۱۴- تاریخ موصل / ۵۸٫
۱۵- فضائل امیرالمؤمنین ابن قفّال، به نقل احقاق الحق ۷/ ۴۹۸٫
۱۶- مستدرک صحیحین ۳/ ۴۸۳ .
۱۷- مناقب ابن مغازلی / ۷٫
۱۸- مطالب السؤول / ۱۱ .
۱۹- تذکرة الخواص ۱ / ۱۵۵ .
۲۰- کفایة الطالب / ۴۰۷ .
۲۱- تجارب السلف / ۳۷٫
۲۲- تاریخ گزیده / ۱۹۲٫
۲۳- نظم درر السمطین / ۸۰ .
۲۴- تلخیص مستدرک صحیحین ۳/ ۴۸۳٫
۲۵- هدایة السعداء – مخطوط – / ۱۱۷ .
۲۶- الفصول المهمة / ۱۴ .
۲۷- تاریخ بناکتی / ۹۸ .
۲۸- شواهد النبوة / ۱۹۸٫
۲۹- روضة الصّفا جلد ۲ .
۳۰- جواهر العقدین، به نقل ولید الکعبة / ۱۱۴٫
۳۱- غایة الاختصار / ۹۷ .
۳۲- نزل الأبرار / ۶۴ .
۳۳- حبیب السّیر ۱/ ۵۲۰ .
۳۴- محاضرة الأوایل / ۷۹ .
۳۵- شرح شفا ۱/ ۱۵۱ .
۳۶- مرآت الکاینات ۱ / ۳۸۲ .
۳۷- سیرۀ حلبیّه ۳/ ۳۶۷٫
۳۸- وسیلة المآل – خطی – / ۱۴۵٫
۳۹- مدارج النبوة ۲/ ۵۳۱٫
۴۰- سکینة الأولیاء، به نقل علی و الکعبة/ ۸۷٫
۴۱- الروضة الندیّة / ۵٫
۴۲- مناقب مرتضوی / ۸۷٫
۴۳- ازالة الخفاء ۲/ ۲۵۱ .
۴۴- وسیلة النجاه / ۶۰ .
۴۵- چوتهی کتاب – به اردو – / ۱۲۳ .
۴۶- معدن الصّلحاء / ۲۶ .
۴۷- تجهیز الجیش – به اردو – / ۱۱۰ .
۴۸- روائح المصطفی / ۱۰ .
۴۹- تکریم المؤمنین / ۹۹٫
۵۰- نور الأبصار / ۷۶ .
۵۱- غالیة المواعظ ۲/ ۸۹٫